Immuniteit: we vergelijken de cel met een gebouw en de infrastructuur. Wat gebeurt er dan bij een aanval? Wat doet de politie van je lijf (immuniteit)?

Een metafoor van de cel als gebouw en aanvallers op de immuniteit. 

Virchow (1855), grondlegger van de celpathologie, stelde dat de cel het kleinste georganiseerde onderdeel is van waaruit we zijn opgebouwd, de cellen van een meercellige organismen zijn gespecialiseerd in een bepaalde functie, doorgaans ten koste van andere functionele eigenschappen. De cellen van verschillende weefsels zijn zich, zowel in bouw als in functie. Gaan specialiseren. Virchow vergeleek dit met verschillende maatschappijvormen:

• Het eencellig organisme is op te vatten als een rondtrekkende nomade. Verzorgt zijn eigen voedsel, maakt zijn eigen huis, vervaardigt zijn eigen kleding, onderwijst zijn eigen kinderen, etc.
• Het meercellig organisme vergelijkt Virchow met een geciviliseerde maatschappij; om in de behoefte, te voorzien zijn specialisaties in de vorm van beroepen ontstaan, Er bestaan verschillende specialisaties van geperfectioneerde eigenschappen. Hiermee is ook de grotere afhankelijkheid een feit.

De metafoor

Zo kunnen we de metafoor een stukje doortrekken en stellen we de cel voor als een gebouw met vele deuren. Meerdere gebouwen bij elkaar vormen een wijk, met eigen specifieke kenmerken. De wijken maken vervolgens een stad, ofwel een orgaan; vele steden/dorpen vormen een maatschappij, een organisme.

In de stad vormen de straten het losmazige bindweefsel, met aanvoer en afvoer, de infrastructuur. In de wijken kennen we industrieterreinen (productie), winkelbuurten (voorraad) en woonwijken. Daarnaast bestaat er:

• De straten, deze vormen het losmazig bindweefsel, met aanvoer en afvoer.
• In de wijken kennen we industrieterreinen (productie), winkelbuurten, (voorraad) en woonwijken. Daarnaast bestaat er in de stad een lokale overheid (besturing), politieapparaat (actieve verdediging); en in de maatschappij ook een overheid (besturing), justitie (actieve verdediging), grensbewaking (passieve verdediging).

 

In het ‘embryonale’ maatschappelijke stadium vormt het onderwijs de differentiatie en een voortgezette specialisatie, zonder dat de basisfuncties verloren gaan. Met andere woorden een hooggespecialiseerde ingenieur verliest niet zijn basisfuncties als beweging, voedselbereiding, verdediging, etc, ook al maakt hij er misschien weinig gebruik van.

Functies van de cel in het gebouw:

Terugkerend naar de vergelijking van de cel als gebouw, zien we in de cel verschillende functies optreden, welke gerelateerd zijn aan de organellen:

• Cytoplasma: vormt de inrichting van het gebouw (binnenhuisarchitect).
• Mitochondriën: de energievoorziening in de vorm van een generator.
• Ribosomen: de werkplaats voor het maken van eiwitten.
• SER en RER: de werkplaats voor het maken van vetten.
• Golgicomplex: de loods, opslagplaats van het gebouw.
• Lysosomen: de schoonmaakploeg voor stoffen van buiten (recycling)
• Peroxisomen: de speciale schoonmaak voor stoffen van binnen.
• Nucleus: het computercentrum en de directie van het gebouw.

 

Infrastructuur: 

Daarnaast is de cel als gebouw in hoge mate afhankelijk van zijn omgeving.

• Aanvoer:

• auto, trein, lopend, post, telefoon, waterleiding, licht, etc. Voor de cel: vegetatief zenuwstelsel, arteriën, hormonaal, voedingsstoffen, transmitterstoffen.

• Afvoer:

• vuilnisophaal, riool, biobak, grof vuil, post, telefoon. Voor de cel: venen, lymfe, vegetatief zenuwstelsel, immuunsysteem.

De muren zijn gevormd door de celmembraan, met zijn lipid-bilayer, eiwitstructuren en koolhydraatcomponenten. De deuren zijn de receptoren voor de verschillende stoffen, met een specifiek slot, waar een specifieke sleutel op past.

Als de straat vol is (file) van hetzij teveel aanvoer, hetzij geblokkeerde afvoer, komen de aanvoer en afvoer van het gebouw in het gedrang. De stoffen stapelen zich op en nieuwe opdrachten komen niet binnen.

 

Wanneer we deze vergelijking doortrekken naar de maatschappij als cultuur voor de cel als gebouw, zien we het volgende:

• Transport:

• Alle transportsystemen in de maatschappij zijn ‘vermoeibaar’ , dat wil zeggen afhankelijk van een of andere brandstof c.q. voortstuwende kracht. Storingen in een transportsysteem resulteren in verminderde aanvoer en logistieke problemen.

• Bezorging:

• Als de post een verkeerde opdracht krijgt of zelf een fout maakt, bezorgen zij het pakket/brief bij het verkeerde huis, in de verkeerde wijk of stad. Er vindt een stagnatie plaats bij zowel de opdrachtgever (krijgt geen respons van ontvangst, geen feedback), de ontvanger (mist de aangevraagde informatie/stof om voort te kunnen), de post (moet de verkeerde opdracht of eigen fout herstellen) en de verkeerd bezorgde (krijgt onnodige informa­tie/stof, die als ballast beschouwd wordt).

Signalen en boodschappen van het huis dienen bezorgd of doorgeseind te worden. Bij verkeerd intoetsen van een telefoonnummer krijgt men helaas een ander persoon dan bedoeld aan de lijn, ook kan de centrale foutief doorschakelen. Voor allerhande calamiteiten hebben we tegenwoordig ook een alarmnummer; een centrale registratie beslist welke hulp geboden moet worden. Hierbij kan een foute beslissing gemaakt worden of, bij een grote ramp, kan het systeem overbelast geraken.

• Water:

• De waterleiding kan ten gevolge van storingen in het leidingnet met een verminderde druk doorkomen. Het water kan eveneens elders in het systeem vervuild zijn, de filtratieprocessen kunnen falen en daarnaast bestaat er een waterkringloop, waardoor de basissamenstelling aan een recyclingproces onderhevig is.

• Brandstof:

• De verwarming van een huis, wordt geregeld door het verwarmingssysteem, hetgeen afhankelijk is van de aanvoer van brandstof, het leidingnet, de thermostaat.

• Licht:

• De voorziening van het lichtnet dient van het juiste voltage te zijn, met de juiste spanning en weerstand. Kortsluiting in het systeem, veroorzaakt het wegvallen van de spanning in een bepaalde groep: de stop is doorgesla­gen. Dit kan zelfs het hele huis, of de hele wijk beslaan. Ook kan het lichtnet overbelast raken.

• Vuilnisophaal:

• Bij een staking van de vuilophaaldienst, zien we snel een vervuiling van het straatbeeld. Dit heeft gevolgen voor de doorstroming en geeft infectiegevaar.

• Riool:

• Een gedegen rioleringssysteem biedt in de ‘geciviliseerde’ maatschappij een betere hygiëne en daardoor een verminderde kans op infectieziekten.

 

Het losmazig bindweefsel is reeds voorzien van diverse ‘grof-vuil’ vernietigers, zoals de macrofagen, mastocyten, etc. Daarnaast bezitten de cellen lysosomen en peroxisomen om de stoffen te vernietigen of te recyclen. Via diverse signalen (complementtactoren en mediatoren) kunnen de cellen van het basisbioregulatiesysteem (bindweefsel) de hulp inroepen van speciale opruimteams en explosievendiensten. Hiertoe wordt altijd het gebied eerst afgeschermd van de omgeving om een grote ravage te voorkomen. Daarnaast kent het weefsel verschillende drainagemogelijkheden, zoals het veneuze netwerk en de lymfebanen.

 

Het lichaam bezit, vóórdat gerichte en gespecialiseerde hulp geboden wordt, ook een soort alarmnummer (alarmreactie van Selye). In feite brengen we hiermee het lichaam in opperste staat van paraatheid, om vervolgens, via gerichte informatie, de adequate respons in te zetten.

 

De reacties in het basisbioregulatiesysteem zijn metaforisch als volgt te verklaren:

1. Het lichaam bezit een alarminstallatie (basis van immuniteit) dat waarschuwt wanneer een indringer zich manifesteert. Vergelijkbaar met een huis- of autoalarm reageert dit op de bewegingsindicatie. Ofwel ieder individu dat het alarm niet kan afzetten, creëert een alarmsituatie. Het alarm reageert met een sirene waardoor iedereen alert is (alarmreactie).

 

2. De alarm reactie ten aanzien van het gebouw bestaat hierin, dat je lichaam het gebouw hermetisch afsluit. Zolang niemand weet wie er binnen gedrongen is, moet de gehele wijk of stad beschermt worden tegen infiltratie en verspreiding.

Hulptroepen (lokaal)

3. Vervolgens treden de hulptroepen (plaatselijke politie) aan, die de binnengetreden persoon vraagt naar zijn herkomst (identificatieplicht). Betreft het hier de melkboer of de postbode, dan is er geen probleem, dan zetten we het alarm af en vervolgt een ieder zijn eigen weg. Is het een inbreker dan moet de politie maatregelen nemen om de inbreker in te rekenen, ofwel voorkomen dat hij ook in andere gebou­wen inbreekt. Deze lokale actie van de lokale justitie zal geen verdere gevolgen hebben en wordt ook nimmer kenbaar gemaakt in dagbladen of via televisie.

 

4. Wel kan de inbreker schade aangericht hebben of een pyromaan kan de boel in brand gestoken hebben. In een dergelijk geval kan de plaatselijke aannemer (fibroblast) het gebouw normaal herstellen.

 

5. Er ontstaat een probleem wanneer een figuur als Rambo het gebouw binnen treedt. De plaatselijke politie (lokale immuniteit) kan een dergelijk agens niet aan, maar zal er wel voor zorg dragen dat het gebouw hermetisch afgesloten blijft om infiltratie te voorkomen.

Hulptroepen (totaal)

6. Vervolgens worden de lymfocyten in verschillende hoedanigheden (rechercheurs, inlichtingendienst, mobiele eenheid en het leger), geïnformeerd over het feit dat Rambo in een gebouw is gelokaliseerd (bijvoorbeeld Wielewaalstraat 27 in Schinn-op-geul). Het speciale bijstandsteam (lymfocyten, totale immuniteit) zoekt in encyclopedieën en computerbestanden in de overheidsarchieven (de thymus) wie Rambo is, zijn achtergrond, zwakke plekken en strafblad.

 

7. Met deze gegevens mobiliseren we de passende hulptroepen en Rambo wordt ter plekke (Wielewaalstraat 27 te Schinn-op-geul) geëlimineerd. De destructie die hiermee gepaard gaat kan de plaatselijke aannemer (fibroblast) herstellen en hij zal een nieuw gebouw neerzetten. Bij grote schade wordt de boel volgestort met beton (littekenweefsel), hetgeen wel functioneel is, maar op zich een storend element kan vormen.

Meerdere aanvallen

8. De problemen worden groter als ten tijde van de inbraak van Rambo in Schinn-op-geul, ook Karate Kid in Tietjerkstradeel binnen gedrongen is (stoorveld). De justitie heeft op dat z’n handen vol aan Karate Kid, zodat er geen adequaat bijstandsteam op Rambo ingezet kan worden. Rambo wordt in dat geval een chronische infiltrant. Het speciale bijstandsteam dat Karate Kid moet bewaken geeft zoveel informatie aan de centrale justitie dat deze niet tegelijkertijd een adequaat antwoord op de Rambo-infiltratie kan geven.

 

9. De informatie van het bijstandsteam in Tietjerkstradeel was tot op heden subliminaal (geen totale berichtgeving, lokale immuniteit). Op het moment van de Rambo-infiltratie krijgt de pers lucht van de justitiële problemen en deze maakt de zaak ruchtbaar (systeem reactie, totale immuniteit).

Totale therapie

10. De therapeutische oplossing bestaat hierin dat de therapeut in eerste instantie op de laatste informatie (Rambo) een therapie inzet die de centrale justitie de mogelijkheid geeft Rambo te elimineren. De juiste therapie moet echter bestaan uit het elimineren van alle storende impulsen. Dat betekend in dit geval dat ook voor Karate Kid in Tietjerstradeel een doeltreffende therapie ingezet moet worden. Indien dit niet gebeurt zal bij een volgende Rambo- of Terminator-invasie het organisme voor eenzelfde probleem komen te staan.

 

11. De juiste therapie diagnosticeert dan ook niet aan de hand van het klachtenbeeld, maar stelt zijn diagnose op de dysfuncties in het lichaam, ongeacht de locatie van de klacht, de pijn of de symptomen.

Therapie in de basis

12. Vele therapieën zijn helaas gebaseerd op het doorsnijden van de informatie van het bijstandsteam, hetzij op Rambo, hetzij op Karate Kid (corticosteroïden, immunosuppressiva, chirurgie, symptoomgerichte-behandeling, enkelvoudige therapie). Een volgende aanval van bijvoorbeeld de Ninja Turtles op hetzelfde gebied, brengt dan geen alarm-reactie meer teweeg met alle gevolgen van dien.

 

13. Problemen kunnen ook ontstaan wanneer de berichten over de inbraak van Rambo niet goed doorkomen (neurocrien-, endocrienafferent), zodat de centrale justitie niet de juiste informatie doorkrijgt (mediatoren), het bijstandsteam niet ter plekke kan komen (vasculaire ischemie), de aannemer het verwoeste gebouw niet af kan voeren (veneuse- of lymfatische stase), de aanvoer van nieuw materiaal niet adequaat geschied (mediatoren).

 

Hoewel deze vergelijking verre van volledig is, kan er, door de maatschappelijke voorstelling, een beeld gevormd worden van de afweerreacties (immuniteit) in het lichaam.

Deze metafoor wil duidelijk maken dat er in het complexiteit aan lichaamselementen toch een eenheid in functie bestaat: het basisbioregulatiesysteem. Dit vormt een holistisch regulatiesysteem in het menselijk lichaam.

Over deze Metafoor & Immuniteit is ook een Webinar-2 gegeven: de werking van je cellen in het lichaam.