Wat is het?
Overgewicht (obesitas) is een belangrijke risicofactor voor de gezondheid. Van obesitas of adipositas is sprake wanneer het overgewicht meer dan 15% bedraagt van het normaal gewicht bij een gegeven lengte. Dit komt overeen met een Quetelet-index (gewicht gedeeld door het kwadraat van de lengte) van 26-27 kg/m2. Bij 30 of meer kg/m2 is er sprake van ernstig overgewicht. De Quetelet0-index wordt ook wel BMI (Body-Mass-Index) genoemd. Bij adipositas spelen ook subjectieve factoren een rol: geen motivatie om af te vallen, zichzelf snel te dik vinden.
Het ánders kijken van het IMC
Gemiddeld hebben in Nederland 50,1% personen van 18 jaar en ouder overgewicht (2019). Overgewicht komt twee maal zoveel voor bij mannen dan bij vrouwen. Bij ernstig overgewicht, obesitas is dit andersom; meer vrouwen hebben overgewicht dan mannen.
Overgewicht heeft in de meeste gevallen een onderliggende oorzaak. Dat kan een slecht functionerend spijsverteringssysteem zijn, of een stoornis in de lever (vethuishouding), maar ook een schildklieraandoening, aandoening van de bijnieren of de nieren. Het is dus zaak breed te kijken, bij ieder individueel naar de omstandigheden die tot overgewicht leiden. Dat vraagt uitgebreid onderzoek.
Wat kan het IMC?
Natuurlijk speelt voeding een belangrijke rol bij het optreden van overgewicht, zodat de Meso-Voedings-Coach en de Mesologie de aangewezen groep van behandelaars vormt. Met behulp van gerichte diëten (oosters of westers) en gerichte kruiden kan een veelal doeltreffende behandeling ingezet worden.
Binnen het IMC werken we echter ook aan de verslavende kan: eetverslaving. Met name de PRI is hierbij aangewezen. Zij hebben een speciaal programma bij (eet)verslaving.
Gewichtstoename soms anders.
Gewichtstoename is niet altijd een vermeerdering van de hoeveelheid vet. Vetcellen (lipocyten) kunnen vet opslaan in hun blaasje (vacuole) binnen in de cel. Deze opslag fungeert als opslag, een natuurlijk fenomeen voor ‘slechtere tijden’. Tevens kunnen ze suikers opslaan als vet, dit vermogen ‘leren’ vetcellen in de eerste paar jaar van ons leven. We hebben allemaal evenveel vetcellen in ons lichaam, circa 25 miljard.
Gewichtstoename kan echter ook een vermeerdering van de hoeveelheid water in ons bindweefsel zijn. Dat kan zijn oorzaak vinden in het bindweefsel zelf, de nieren, het hart of de lever en vraagt natuurlijk een geheel andere behandeling.
De schijf van 5-6-7-
Nederland wordt voller, maar Nederlanders worden ook voller. Meer dan dertig procent van alle Nederlanders is te vol, en tien procent is ronduit te dik. \oor dit “Hollandse welvaren” betalen we een forse prijs. Steeds meer beginnen we dat ook te beseffen.
We weten steeds beter dat een dikke buik, hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol en diabetes geen afzonderlijke syndromen zijn, maar veel symptomen van één en hetzelfde syndroom: “het metabole svndroom”. We kenden ze tot voor kort als “het dodelijke viertal”. leder van deze factoren verhoogt de kans op hart- en vaatziekten met zo’n 50%, in combinatie met een andere factor wordt dit percentage verdubbeld. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat obesitas ook nog de kans op dementie verhoogt. The British Medical Journal schat deze kans eveneens in op zo’n 50% (afhankelijk van de mate van overgewicht). Maar deze kans kan bij dikke vrouwen zelfs oplopen tot 200%! Dat wij iets aan ons overgewicht moeten doen is duidelijk. Het leven is te mooi om moedwillig verpest te worden door een hartinfarct, een beroerte of een vroegtijdige dementering.
Voedingsschijven
In Nederland hebben we sinds 2004 een nieuwe schijf van vijf die het belang van een gezonde voeding wil onderstrepen. De vijf vakken zijn voor bet benodigde zetmeel (brood, aardappelen en pasta), eiwit ( zuivel, vis en vlees), groente en fruit, vet (olie en boter) en als vijfde voldoende vocht. Dat we nog steeds niet goed weten hoe een ideaal dieetadvies er uit ziet, blijkt uit de adviezen van onze buurlanden. De Britten hebben een geheel andere schijf van vijf, en de Duitsers hebben zelfs een schijf van zeven.
In de VS heeft nu al 25% van de bevolking het metabole syndroom, en daar hebben ze dan ook sinds 2005 “de piramide van zes”. Naast hun piramide is een trimmend figuurtje getekend. Heel terecht wijzen zij op het belang van gezonde voeding, maar ook van een gezonde levensstijl!
Calorieën
In Nederland werken we nog altijd met het wetenschappelijk achterhaalde calorieënsysteem. In Nederland heeft een normale man grofweg 2.500 kilocalorieën per dag nodig, en een vrouw zo’n 2.000. In het buitenland is dat vreemd genoeg een paar honderd kcal minder. Kennelijk zijn onze normen ervan uitgegaan dat we nog massaal aan bet bewegen waren. Een half uurtje de hond uitlaten vergt zo’n 100 kcal, een uurtje van en naar het werk fietsen vergt zo’n 350 k( al (dit is gelijk aan een boterham met kaas en een banaan of een Magnum en een appel). Als wij in de auto kruipen, hebben wij a! snel een dagelijkse overconsumptie van 300 kal. Per dag geeft dat een gewichtstoename van 30 gram, en dat is goed voor men kilo per maand!
De schijf van vijf is een globaal algemeen voedingsadvies, hetgeen vooral ingefluisterd wordt door de industrie, die baat heeft bij verkoopcijfers. Natuurlijk is het verstandig om algemene adviezen te geven in een tijd waarin de consument overstelpt wordt door industriële informatie. Daarnaast worden we overstelpt door moderne hypes, zoals de zandloper, de broodbuik, Montignac, Atkins, Raw-food, etc. Het zal altijd moeten uitdraaien op een individuele aanpassing aan lichaamsbouw, werkzaamheden, sport, seizoen, etc. Wat betreft voeding geldt dat niet alleen voor de lichamelijke prestaties, ook voor de geestelijke.
De mens is pas mens als hij tot zelfbeheersing in staat is, en eigenlijk pas wanneer hij haar in praktijk brengt.
Mahatma Gandhi.
Kijk ook naar het Webinar-28 van het IMC over Prikkelbaar Darm Syndroom. en Webinar 04 over Buikbrein en Darmflora.
Kijk ook naar het Webinar-07 van het IMC over de zin & onzin van diëten.
Lees ook verder bij de Kennisbank van het IMC: over obstipatie, darmflora (microbioom), darmklachten, Prikkelbaar Darm-Syndroom.
Lees ook de Column van het IMC: Ánders kijken …. de gewichtigheid van overgewicht.